Het boekje Piershil 1940-1945 werd uitgegeven in 1980 door de Oranjevereniging Piershil en samengesteld door voorzitter Ad Verhorst. Op 64 pagina’s vertellen inwoners van Piershil over hun belevenissen tijdens de oorlogsjaren; aan het woord zijn Mej. M.A. ‘t Hart, J. Oprel, Joh. Van der Waal en K. van Bergeijk. Het boekje is voorzien van een slappe kaft en de pagina’s zijn ingebonden met negen plastic ringen. Het mooie tijdsbeeld is rijkelijk geïllustreerd met 48 foto’s en afbeeldingen.
U kunt het boekje lezen via dit artikel op de website wo2-hoekschewaard.nl.
Afbeelding ‘Piershil 1940-1945’
Knipsel ‘Piershil in de oorlogsjaren’
Piershil — In het boekje Piershil ’40-’45 treffen we een aantal afbeeldingen van interesSante documenten. Na de oorlog namelijk ontving de Piershillenaar Klaas van Bergeyk een oorkonde van president Eisenhower van de Verenigde Staten, waarin deze zijn waardering uitspreekt voor de hulp die Van Bergeyk verleende aan de gelande en gestrande geallieerden. Van Prins Bernhard ontving Van Bergeyk een persoonlijke brief. Prins Bernhard schreef de Piershillenaar het volgende: „Bij Uw uittreden uit den actieven dienst bij de binnenlandse strijdkrachten, is het mij een behoefte U langs dezen weg mijn erkentelijkheid en mijn dank uit te spreken voor de toewijding en de belangrijke diensten, welk U ten behoeve van ons land hebt betoond. Ik hoop dat U ook in de toekomst met dezelfde toewijding Uwe diensten aan het Nederlandsche volk ten nutte zult kunnen maken. Mijn beste wenschen voor Uw verdere levensloop mogen U vergezellen. Aldus de persoonlijke brief van Prins Bernhard. Van Bergeyk speelde een actieve rol in het verzet. Aan Ad Verhorst vertelt hij: „On-der melktijd begon ‘s morgens 10 mei de oorlog, zo tussen vier en vijf uur. Ik zei nog: dat gaat niet goed, kijk eens wat een vliegtuigen. We krijgen oorlog. Toen we klaar waren met melken, kwamen de vliegtuigen al over Piershil, waar om half acht een vliegtuig in het land stortte. Het viel op De Ouwe Stee, vlakbij het nieuwe kerkhof.
Met drie soldaten, die bij me waren ingekwartierd, gingen we er naar toe. We bleven allemaal op een flinke afstand want er ontploften granaten. Het vliegtuig brandde, en de piloot zat er nog in. Met m’n mes sneed ik hem uit de riemen. Hij kwam er weer bovenop. Zijn co-piloot verbrandde in het wrak”. Oud-onderwijzeres M. A. ‘t Hart herinnert zich: „Zondagavond 23 april kwam burgemeester Hammer vertellen, dat de school ogenblikkelijk ontruimd moest worden voor inkwartiering van onze militairen. Alles moest eruit: banken, borden, boeken en tijdschriften. Met negenendertig leerlingen in de laagste drie klassen werd ik ondergebracht in de kerk en de heer Baars met de hoogste klassen in een opslagplaats op de hoek van de Voorstraat en de Koningin Julianastraat. Op 10 juni konden we weer in de school. De militairen waren vertrokken en de school was goed schoongemaakt. Dat bleek hard nodig vanwege het ongedierte”.
Jacob Oprel schrijft over de bevrijding: „Vrijdag 4 mei werd ‘s avonds in het dorp gefluisterd dat via een verborgen radio was opgevangen dat de volgende dag een capitulatie van de Duitsers een feit zou zijn. Later op de avond werd het gerucht steeds hardnekkiger. De volgende dag, 5 mei, was een stralende dag, waarop iedereen openlijk durfde te tonen, dat de Duitsers hadden gecapituleerd. Iedereen straalde en danste. Al gauw kwamen de Canadezen de Hoeksche Waard binnen. Evenwel was er in twee gezinnen geen reden tot vreugde. Toen in oktober ’44 C. Berkhout met een boerenwagen door de Hoeksche Waard reed nam een geallieerd vliegtuig hem onder vuur. Hij overleefde de aanval niet. Familie J. van der Hoeven verloor zoon Piet, 20 jaar oud. Hij overleed in januari 1945 in het concentratiekamp Hamburg Neuengamme”.
Knipsel ‘Oranjevereniging geeft boekje uit’ – 1980
Piershil — Ad Verhorst, de voorzitter van de Piershilse oranjevereniging, gaat een boekje uitgeven over de oorlogsjaren in het dorp. Een boekje, dat de titel „Piershil ’40-’45” krijgt, wordt in een oplage van vijfhonderd , gedrukt ter gelegenheid van de vijfendertigste verjaardag van de bevrijding.
Het boekje zal tachtig pagina’s tellen, waarvan de helft zal worden gebruikt voor fotomateriaal. De verkoopprijs is gesteld op f 12,50. „Ik liep al een tijdje met dat idee”, vertelt de inventieve voorzitter. „We hadden plannen gemaakt voor koninginnedag en de 5 mei-viering. En je gaat in dat kader dan verder denken. Zo ontstond het plan een boekje te gaan uitgeven over wat de oorlog heeft betekend voor Piershil”. De oranjevereniging liet een folder uitgaan waarin de Piershillenaren werden gevraagd medewerking te verlenen aan het boekje. Echter, de reactie vanuit de bevolking was vrijwel nihil. „En toen zijn we maar zelf naar de mensen op zoek gegaan”, vertelt Ad Verhorst. „We hebben contact gezocht met de gepensioneerde juffrouw ‘t Hart, met de verzetsstrijder Klaas van Bergeyk uit Piershil, met Jacob Oprel en Janus v.d. Waal.” Ik heb gegevens verzameld, interviews gemaakt en ik ben op zoek gegaan naar een uitgever. Drukkerij De Potter in Oud-Beijerland gaat het boekje voor ons uitgeven”, , aldus Ad Verhorst. Volgens hem is voor Piershil de oorlog een vrij kalme periode geweest. Twee Piershillenaren vonden in de periode ’40-’45 de dood. In de laatste jaren stond het dorp onder water. Het verzet speelde zich voornamelijk af aan de Oosthoek. Het is overigens niet de eerste keer dat Ad Verhorst zich bezighoudt met de uitgave van een boekje over Piershil. In 1975, toen het dorp 450 jaar bestond, werd het boekje „Piershil in oude ansichten” op zijn initiatief op de markt gebracht.
