1906 – Ambachtsschool Oud-Beijerland

ambachtsschool-oud-beijerlandHet is nauwelijks meer voor te stellen, op de plaats van de huidige Oud-Beijerlandse wijk ‘Havenkwartier’ werd aan het begin van de twintigste eeuw de ‘Ambachtsschool voor de Hoeksche Waard’ geopend.

De ontstaansgeschiedenis van de school was een roerige, er moesten zelfs nieuwe gemeenteraadsverkiezingen aan te pas komen om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Tegenstanders waren bang voor oneerlijke concurrentie, het creëren van eigenwijze werkkrachten en een veel te late toetreding tot het arbeidsproces. De voorstanders wezen op het feit dat inmiddels al meer dan dertig van dergelijke scholen in den lande waren geopend, de directeur van de Ambachtsschool te Midddelharnis werd opgetrommeld om het bestaansrecht van zijn school uiteen te zetten. Als theorie en praktijk samengaan worden knappe ambachtslieden gevormd, zo luidde de boodschap. In 1905 werd tijdens de oprichtingsvergadering geroepen aanbesteding‘dat er geen moordenaars der toekomst meer aanwezig zijn’, een grondschenking van de gemeente Oud-Beijerland, 1100 vierkante meter bij de haven, deed de rest. De aannemer M. van Bezeij won de aanbesteding voor een bedrag van 16.740 gulden en in april 1906 werd de eerste steen gelegd. Later dat jaar werd op 30 augustus de school geopend door commissaris van de Koningin Patijn. Het uit twee verdiepingen bestaande gebouw werd voorzien van een brede hoofdingang met toegang tot timmerwinkel, schaftlokaal, magazijn, theorielokaal en smederij. Na een toelatingsexamen werd begonnen met 40 leerlingen, waarvan 17 voor de avondschool. Het aantal leerlingen bleef stijgen, ondanks de beperkte financiële middelen die ter beschikking werden gesteld.  Dat veranderde in 1919 als gevolg van de Nijverheidsonderwijswet, 70% werd voortaan vergoed door het Rijk, de overige kosten werden gedeeld door de Hoeksche Waardse gemeenten. In 1931 was wimhoepel-ambachtsschool-oudbeijerland-1944de bouw van een extra vleugel noodzakelijk om verdere uitbreiding van het leerlingenaantal en het machinepark mogelijk te maken. Aan het onderwijsaanbod werden ook andere richtingen toegevoegd, zo weet ook oud-leerling Wim Hoepel (88). ,,Ik heb de opleiding tot automonteur gevolgd, elektrotechniek en bankwerker kon ook, maar dat lag me niet zo. Normaal duurde de opleiding toen 2 jaar, ik kon nog geen werk vinden dus ben er 2 ½ jaar gebleven, ongeveer vanaf m’n veertiende. Zes dagen in de week ging ik naar school, zelfs op zaterdag tot 12.00 uur. Met de ‘hele club’ op de fiets, ik was wat kleiner en fietste vaak achteraan in de luwte. De directeur heette Sierdsma, een hele fijne man, hij gaf ook les in vaktekenen. Bij binnenkomst in het gebouw zag je de conciërge zitten in de hal, door een gang kwam je bij het lokaal van de automonteurs. We hadden vanuit dat lokaal een mooi uitzicht op de haven. Beneden werd ook bankwerken gegeven, de leraar was Bax. Voor Algebra en Nederlands moesten we de trap op, naar de eerste verdieping, daar zat ook het schilderslokaal. Nog hoger op de tweede verdieping zaten de elektriciens. Ik kreeg 28mei1923Algebra van Kok en Peters. Bij Kok snapte ik er niets van, bij Peters in het tweede jaar snapte ik het meteen. Ik heb in de oorlog mijn schooltijd daar gehad. In 1944 is daar ook een bom ontploft op de Oostkade, ik was toen niet op school.  Er was veel glasschade aan het schoolgebouw, bij de familie Merkx vielen diverse slachtoffers. Na mijn schooltijd ben ik bij de firma Boot gaan werken, daar heb ik 27 jaar gewerkt.”

Het gebouw werd enkele malen geteisterd door natuurlijk- en menselijk geweld. Door een onweersbui in mei 1923 sneuvelden 40 ruiten, in de Tweede Wereldoorlog zorgde de inslag van een bom voor meer dan 300 beschadigde ruiten. De grootse schade werd veroorzaakt door de Watersnoodramp in 1953 en het jaar daarop. Machines en inboedel raakten beschadigd, mede vanwege de noodzaak voor een nieuwe verwarmingsinstallatie werd besloten tot nieuwbouw en verhuizing. Toen in 1956 de nieuwe Technische School aan de Koninginneweg werd geopend kwam het oude gebouw aan de haven voor ruim 45.000 gulden in particuliere handen. Diverse fabrieken, waarvan Peppeline en Koen Visser de bekendste zijn, produceerden hier tafels, verf en mayonaise. De extra vleugel met 3 lokalen verdween in 1964 vanwege een noodzakelijk dijkverhoging langs het Spui, het hoofdgebouw kwam in 1983 onder de sloophamer. Pas in de 21-ste eeuw kreeg het industriegebied een woonbestemming, sinds 2006 kijken de bewoners van het Havenkwartier vanaf historische grond uit over Spui en haven.

Luchtfoto

Klik op de foto voor een groter exemplaar

Foto’s ‘Toen en nu’

ambachtsschool-oud-beijerland

oud-beijerland-havenkwartier-02 oud-beijerland-havenkwartier
Foto’s ‘Met zicht op de haven’

oud-beijerland-oostkade watertoren-oud-beijerland

Foto’s ‘Wim Hoepel en zijn klas’ – 1944 (meer over Wim Hoepel: hier)

wimhoepel-ambachtsschool-oudbeijerland-1944 wim-hoepel-klassenfoto-1944

Fotoserie ‘In de school’

Knipsel ‘Van school en fabriek naar huizen’ – AD Editie Hoeksche Waard 20 januari 2016

ovt-aflevering-002-ambachtsschool-oud-beijerland-20jan2016-groot

Updated: februari 20, 2020 — 11:36 am
  1. geachte lezer,

    mijn vader (Lex Horn, 1916-1968) zou vermoedelijk bij de verbouwing in 1956 een wandschildering gemaakt hebben voor de toenmalige ambachtschool. Vanwege het samenstellen van een oeuvrecatologus van al zijn kunstwerken en een monografie die t.z.t. verschijnt, zijn we op zoek naar zijn werk, naar afbeeldingen en naar allerhande andere informatie. In geval van uw school, hebben we niet meer dan een notitie.

    Wij zijn u zeer erkentelijk als u meer informatie heeft,
    met hoogachting en vriendelijke groet,

    Linda Horn, Bergen

  2. Ik heb ook nog een foto van de klas waar Pleun in zat. Ik zal hem opzoeken

  3. In 1950 had ik de eer om iedere zaterdag, voor de conciërge de koperen bell in de gang te poetsen. Enkele malen per jaar mochten we vroeg naar huis vanwege het extra hoge tij. In 1951 begon ik voor de broeders De Koning te werken. Dat was in de oude school op de Bijl. We hebben heel wat afgefietst op de grint weggetjes tussen Westmaas en Oud Beierland, en dat vaak in het pikdonker. Aardige herinneringen. In 1952 emigreerde ons gezin naar Canada, vanwaar ik later naar de VS ben verhuisd ben.

Laat een antwoord achter aan Linda Horn Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.