Een televisie-uitzending met de schokkende beelden vanuit een vliegtuig (Dakota) schudt ons land wakker. De hulpverlening uit binnen- en buitenland komt dan op volle toeren.
Het Nationale Rampenfonds, sedert oprichting in 1935 nog nauwelijks actief, wordt onder voorzitterschap van Prins Bernhard geactiveerd. Op zondag 1 februari wordt er boven het gehele rampgebied maar één vlucht uitgevoerd. Nadat bekend is geworden dat er grote delen van Nederland onder water staan en dat die gebieden onbereikbaar zijn komt verslaggever Carel Enkelaar op het idee de ramp vanuit de lucht te bekijken. Voor heel veel geld regelt hij een Dakota (namens de Volkskrant) en zonder toestemming van de Rijksluchtvaartdienst vertrekt hij met enkele collega’s en fotograaf Jan Stevens naar het getroffen gebied. Boven het rampgebied maken zij historische opnamen van de ondergelopen polders, vernielde dorpen en mensen op daken. Op Maandagmorgen 2 februari komt de evacuatie op gang; alleen al in de Hoeksche Waard zullen 10.000 mensen worden geëvacueerd. Veel gemeenten in Nederland schieten te hulp; Goudswaard krijgt van Schiedam o.a. 170 kookstellen en meubels. Voor vervoer worden twee vrachtauto’s en één boot beschikbaar gesteld (voor de veerdienst Tiengemeten-Nieuwendijk). Noorwegen schenkt Goudswaard 18 woningen.
Een overzicht van de verschillende hulpacties:
Snertveldslag (soldaten verkopen erwtensoep), Comité Rokers helpen (verkoop zegeltjes), Radio-actie Beurzen open, Dijken dicht, Uitgave boek De Ramp, Watersnoodpenning, Lege flessenactie, Verkoopmodeshow in Carlton Hotel Amsterdam, Prentbriefkaart Eppo Doeve, Recette Nederland-Denemarken in De Kuip, Luciferdoosjesactie, Nationaal Rampenfonds, Johannes Passion voor Rampenfonds, Lepeltjes Actie, Langspeelplaat “Klankbeeld” met herinneringen aan watersnood en de uitgave van een Watersnoodpostzegel.
Knipsel Nederland helpt Nederland
Het Rampenfonds, de instantie die al het geld beheerde, meldde al op maandag 2 februari een eerste totaal van twee miljoen gulden. Na een week was dit bedrag gegroeid tot 24 miljoen gulden. De opbrengst van de giften, uit binnen- en buitenland, kwam uiteindelijk op bijna 138 miljoen gulden uit, een enorm bedrag. In heel Nederland werden acties gevoerd om geld op te halen. De PTT drukte een speciale postzegel met een dubbeltje toeslag. Er werd in Parijs een benefietwedstrijd georganiseerd tussen een gelegenheidselftal van Nederlandse profvoetballers die voor buitenlandse clubs speelden -profvoetbal was in 1953 nog onmogelijk in ons land- en het Franse nationale elftal. Het rechtstreekse radioverslag van de wedstrijd bleef nog lang in de herinnering hangen. Dat gold ook voor de serie uitzendingen ‘Beurzen open, dijken dicht’. Vanaf 7 februari, de eerste zaterdagavond na de ramp, werd er door de gezamenlijke omroepen wekelijks een radioprogramma verzorgd waarin particulieren en bedrijven voor de microfoon mochten vertellen hoeveel geld ze aan het Rampenfonds doneerden. De overheid had speciale toestemming gegeven voor het noemen van bedrijfsnamen in de uitzending. Belangrijkste presentator was Johan Bodegraven en er waren elke zaterdagavond live optredens van bekende orkesten en koren. Al snel was er ook een speciaal actielied. Het refrein luidde: ‘Het leeft in alle oorden, van Dokkum tot Maastricht, van hier tot Hindeloopen, beurzen open, dijken dicht’. In de slotuitzending, op 28 maart rechtstreeks uitgezonden vanuit het Concertgebouw in Amsterdam, zong de zaal uit volle borst het lied mee met cabaretier Wim Ibo. Waarna er 5,5 miljoen gulden werd overhandigd aan het Rampenfonds.
Knipsel en audiofragment – Beurzen open, dijken dicht
wimibo
Audiofragmenten en afbeelding – Klankbeeld De Dijken Breken
Een klankbeeld over de watersnood 1953 vervaardigd in samenwerking met de Stichting Nederlandse Radio Unie en Radio Nederland Wereldomroep. De reportages werden gemaakt door de samenwerkende omroeporganisaties in Nederland, te weten: AVRO, KRO, NCRV, VARA en Wereldomroep. De opbrengst van de eerste 1000 platen komt volledig ten goede aan de actie “Beurzen open, Dijken dicht”. Van de verder verkocht platen worden uitsluitend de netto productiekosten van de opbrengst afgetrokken.
Luister naar enkele fragmenten van deze LP (klik op de startknop):
klankbeeld-01
klankbeeld-02