De Eerste Wereldoorlog had veel invloed op de inkomsten van de boeren. Ook in De Hoeksche Waard leidden de opgedreven prijzen tot welstand en nieuwbouw. Strijenaar Jaap de Koning woont in zo’n huis, gebouwd in 1919.
In de midden Jaap, rechts vader Janus.
Het is een opvallende verschijning aan de Nieuwestraat 36, het huis is gebouwd met veel aandacht voor uiterlijk vertoon. ,,Ik hoor dat wel vaker, visite begint er altijd over,” vertelt een glunderende De Koning. Net als in andere Hoekschewaardse plaatsen staan de opvallende woningen in een nieuwe straat naast elkaar. ,,Sommige boeren werden zo rijk dat ze niet eens meer hoefden te werken. Ze pronkten met hun nieuwe huizen, de boeren voerden onderling een strijd op dat gebied.” Een andere bijkomstigheid van de pracht en praal was het nieuwe sociale leven. De huiseigenaren lokten met hun bouwwerken de gegoede stand, in het geval van huwbare dochters leverde dat rijke toekomstperspectieven op. ,,Het huis hier is gebouwd voor boer Looze, hij hoefde niet meer te werken. Zijn twee dochters zijn vanuit dit huis aan een man gekomen. Uit het betere milieu.” Als jongeman kwam Jaap hier al aan de deur. ,,Bakkers kwamen allemaal langs de deur, er waren ooit veertien bakkers in Strijen, nu nul!” Hij bezorgde dan een lekkernij uit de bakkerij van zijn vader, speciaal besteld voor een bijzondere gelegenheid. ,,De vrouw van de boer kwam dan aan de deur, Maaike Pelikaan heette ze. Dat ziet er goed uit Jacob, zei ze dan. En vervolgens riep ze: Looze, breng die jongen eens een sigaret. De kat komt een graatje toe!” Jacob werd als oudste van negen kinderen vernoemd naar zijn opa. Het geslacht De Koning kwam rond 1775 naar Strijen. ,,Op een bepaald moment woonden er vijf boeren De Koning, allemaal familie van elkaar.” Opa Jacob zorgde voor de switch naar het bakkersvak. ,,Hij werd hier enkele huizen verderop geboren. Eerst een klein boertje, maar daar kon hij de kost niet mee verdienen. Hij is in Amsterdam voor bakker gaan leren, zijn zoons werden ook bakker.” Vader Janus had zijn eerste bakkerij waar later garage Den Haan werd gebouwd, vervolgens verhuisde het bedrijf naar de Boompjesstraat. ,,Hij kon daar niet wennen. Toen hij hoorde dat dit huis van weduwe Looze te koop kwam heeft hij geld geleend.” Het statige huis werd vervolgens omgebouwd tot bakkerij, de oven verhuisde mee. ,,Waar we nu zitten in de keuken stond de oven. De kamer en suite was hiernaast, met twee grote zwarte schoorstenen. Boven was de meelzolder.” Het brood werd gebakken in het huidige woonhuis, een winkel was er niet. ,,Mijn vader was toen al 58 en mijn moeder had ook geen zin een winkel. Hij bakte voor enkele broers en marktkooplui. Hij heeft hier gedurende tien jaar wat afgeploeterd!” Janus de Koning overleed in 1984, het huis werd verkocht aan een Amerikaan. Het pand was beschadigd, het bedrijfsgebruik had zijn tol geëist. ,,Toen hij het pand kocht voor 165.000 gulden verwachte hij voor eenzelfde bedrag te moeten verbouwen.” Hij maakte er weer een prachtig pand van, ook de meelzolder 
van weleer werd voorzien van prachtige kamers en een badkamer. Onverwacht snel werd het huis weer te koop aan geboden. ,,Die Amerikaan heeft er zijn ziel en zaligheid aan verspijkerd. Net toen hij klaar was werd hij ziek. Hij had in Vietnam gediend en kreeg ontbladeringsziekte.” Het moment viel samen met het einde van de carrière van bakker Jaap de Koning. ,,Mijn zoon wilde de bakkerij aan de Kerkstraat overnemen. We hadden eigenlijk al een stukje grond gekocht voor de nieuwbouw van een huis.” Het koste Jaap wat overredingskracht, toch wist hij zijn vrouw te overtuigen van een terugkeer naar zijn roots. ,,Mijn ouders hebben hier gewoond, de grond was ooit van mijn opa. Ik had er dus wel iets mee.” Sinds mei 1988 woont het echtpaar naar volle tevredenheid in het pronkhuis. ,,Het huis is meer dan 12 meter lang en 11 meter breed. Voor ons is het huis nu eigenlijk te groot, het moment van verkoop nadert. In Strijen ergens gelijkvloers huren, dat is onze wens.”
Fotoserie ‘Nieuwestraat 36’
Knipsel ‘Huizen om mee te pronken’ – AD 19 mei 2016
