Artikel Hoeksche Waard Exclusief lezen: HWE-02-2024-heinenoord-1953
De onderstaande foto’s zijn door mij toegevoegd en maken geen deel uit van de officiële rapportage.
Bron: De Hoeksche Waard, een studie van enkele sociologische en sociaal-psychologische apecten. In opdracht van de Centrale watersnood Commissie der Ned. Hervormde Kerk, uitgevoerd door Stichting voor Practische Psychologische en Paedogogische Arbeid vanwege de Nederlands Hervormde Kerk (Utrecht).
HEINENOORD RAPPORTAGE
Heinenoord en omgeving behoren tot de oudste ambachten der Hoekse Waard. De tot deze gemeente behorende gronden zijn reeds vóór 1400 plaatselijk omdijkt, maar toen weer verdronken. Maar in 1391 vinden we de oorsprong van Heinenoord terug in de naam van een in de Maas gelegen Gors, wat Heynekens-orde heette. De polder Oud Heinenoord zal waarschijnlijk bedijkt zijn in 1437. Heinenoord is langs een dijk gebouwd en mist dus een dorpscentrum. Onder deze gemeente vallen ook Goidschalxoord en Blaakse dijk (dat voor een ander gedeelte tot de gemeente Mijnsheerenland behoort). De situatie van de Heinenoordse bevolking komt veel overeen met die van andere plaatsen in de Hoekse Waard. Ten aanzien van de zorg voor het lichamelijke kan man zeggen dat hier grote aandacht voor is. Men gaat, als men maar enigszins denkt dat het nodig is, naar de dokter toe, Als de kinderen 9 à 10 maanden oud zijn, verwachten de ouders dat ze zullen gaan lopen. Doen ze dat niet, dan maken de ouders zich zorgen. De kinderen lopen dan ook zeer vroeg! Bij intellectuelen dikwijls later. Bepaalde kwalen als gevolg van verkeerde voedingsgewoonten komen nogal eens voor. Klachten over slecht etende kinderen worden wel gehoord; de oorzaak hiervan ligt vaak bij de ouders, die de kinderen als kleine volwassenen behandelen. Bedwateren op een leeftijd, dat dit niet meer nodig is, komt in de Hoekse Waard procentueel waarschijnlijk meer voor dan in de rest van het land. Naar grove schatting zijn de huwelijken voor 50% gedwongen bij de middenstand; bij de arbeiders en boeren ligt dit cijfer hoger. De bevolking is ook hier materialistisch ingesteld; bij de uitdeling van de goederen van het Rampenfonds was er dan ook nogal wat jaloezie. Er zijn enkele kleinere industrieën gevestigd, te weten een bedden- en verenfabriek (ongeveer 25 arbeid(st)ers), vetfabriek (12 arbeiders), houtbewerking (20 arbeiders).
In Heinenoord is een Christelijke Kleuterschool (70 leerlingen), een Openbare Lagere School (100 leerlingen) en een Christelijke Lagere School (140 leerlingen). De Openbare Lagere School op de Blaakse dijk heeft 80 leerlingen. In de N .H. Kerk zijn twee richtingen, n.l. een confessionele en een bondsstroming. De predikanten die hier gestaan hebben en de huidige predikant zijn confessioneel . Toen een der predikanten beroepen werd in deze gemeente, ontving hij brieven over de kerkelijke situatie in Heinenoord. Hieruit blijkt de spanning die er rondom het beroepen van een predikant ligt. De N .H. Kerk telt 1400 doopleden, waarvan 230 belijdende lidmaten. Avondmaalbezoek is ongeveer 40 (van de kerkvoogden komt alleen de president aan het avondmaal). De catechisaties hebben weinig belangstelling.
In de Mannenvereniging hebben zich diegenen verzameld, die het met de plaatselijke predikant en de confessionele richting niet eens zijn. Een ouderling is daarin de centrale figuur (deze was vroeger Gereformeerd). Aanvankelijk probeerde men op Zondagavond bepaalde predikanten te laten preken, bijvoorbeeld Ds Korevaar uit Rotterdam. Men wil onderscheidene prediking tussen verkorenen en verdoemden. Een groep komt bijeen in het verenigingsgebouw, geëxploiteerd door een R.K. caféhouder; hier verzamelden zich enkelen van de Gereformeerde Gemeente, Oud Gereformeerden en ook enige Hervormden. Totaal komen er een dertigtal deelnemers uit Heinenoord zelf, bovendien enkelen van buitenaf. Voorganger is meestal Ds Visser uit Rottordam. In sommige Heinenoordse gezinnen hangt een foto van Ds Visser aan de muur. Deze predikant preekt behalve in Heinenoord ook in Klaaswaal, Numansdorp en Strijen. Ds H. Visser, afkomstig uit ‘s-Gravendeel, was oorspronkelijk Christelijk Gereformeerd predikant, maar werd enige jaren geleden afgezet. Deze predikant trekt nu prekend rond, evenals de Christelijk Gereformeerde Ds E. du Marchie van Voorthuizen. De belangstelling voor deze bijeenkomsten is echter thans, naar verluidt, afnemende.
Vrije tijdsbesteding: Op Zaterdagavond gaan de meeste jongeren naar Oud-Beijerland, enkelen naar Klaaswaal. In de Knapenvereniging ‘Jozef’ (12-16 jaar) heeft de leiding moeilijkheden met het handhaven der orde. De Jongelingsvereniging ‘Gideon’ – evenals de knapenvereniging aangesloten bij de C.J.M.V. – is een zeer levende groep. Het aantal leden is van 1948 – 1953 toegenomen van 12 – 25. Men maakte veel propaganda; stuurde folders rond en bezocht de jongeren, die hiervoor in aanmerking kwamen. Op hun bijeenkomsten houdt een der leden een bijbelinleiding, die men vaak bespreekt in discussiekringen, in het tweede gedeelte van de avond leest men een gedicht of doet een spel. Men beoefent bijvoorbeeld volleyball, gaat gezamenlijk zwemmen of laat iemand een lezing houden bijvoorbeeld over Kaj Munk. Het programma-baken uitgegeven door het C.J.M.V. wordt gevo1gd. Een deel der jongens gaat eens in het jaar naar de Ernst Sillem-hoeve (1951 – 8, 1952 – 16, 1953 slechts 3, omdat men te laat met de opgave was) en komt enthousiast terug. Door het contact met dit landelijk centrum van het C.J.M.V . doen velen graag met volksdansen mee. Een enkele maal gaan de jongens na hun verplichte werktijd extra werk op het land doen (aardappels rooien, pruimen plukken) om zo voor hun vereniging geld te verdienen, bijvoorbeeld voor een nieuw vaandel of uitbreiding van de bibliotheek. Enkele jongens kwamen er toe belijdenis te doen door de stimulerende invloed van de J.V. Drie meisjesgroepen (12-14, 15-18, 18 en ouder) – aangesloten bij de C.J.V .F. – zijn minder actief. Vooral de ouderen komen niet meer. Er is weinig contact tussen J.V .en M.V., o.a. door het leeftijdsverschil der leden. De niet-kerkelijke verenigingen worden genoemd in rapport 1), zij maken gebruik van het reeds genoemde verenigingsgebouw.
Klik op de afbeelding voor een vergroting
