Bron: Na de Watersnoodramp van 1953 werd in opdracht van het Commissariaat voor Sociale en Culturele Arbeid onderzocht welke projecten op het gebied van maatschappelijk-, vormings- en jeugdwerk aandacht behoefden. Onderdeel van de rapportage van destijds vormde een gedetailleerd beeld van de dorpen in Hoeksche Waard.
MAASDAM
De gemeente Maasdam bestaat uit drie aparte centras Maasdam zelf, St.Anthoniepolder en Cillaarshoek. Van deze drie is St.Anthoniepolder het oudst, in 1357 werd dit stuk land bedijkt. De kerk is hier het voornaamste gebouw, zij was voor de reformatie een R.K. parochiekerk, behorend tot het Bisdom Luik en kwam later in protestantse handen. Van Maasdam wordt voor het eerst iets vernomen in 1365, enkele eeuwen lang heeft dit dorp slechts uit enkele tientallen woningen bestaan: in 1790 waren het een 70-tal huizen met ongeveer 500
inwoners, in 1950 had de gemeente 1701 ingezetenen. Het in 1486 voor het eerst in de literatuur genoemde Cillaarshoek is altijd een bescheiden plaats geweest. Er is een vlasverwerkende fabriek en een melkfabriek in Maasdam; voor het overige heeft Maasdam een agrarische bevolking. Oorspronkelijk was het middel van bestaan, vooral in Maasdam, vlasbouw- en bewerking en slechts weinig landbouw of veeteelt. Beide laatste zijn echter meer en meer een belangrijk deel van de broodwinning van de inwoners geworden.
Er zijn twee Openbare Lagere Scholen. Maasdam is het enige dorp in de Hoekse Waard waar het Chr. Lager Onderwijs ontbreekt. Veel jongeren volgen avondcursussen b.v, middenstand- of vlascursus.
Kerkelijke situatie: Maasdam zelf is confessioneel, meer dan Westmaas en Mijnsheerenland. Cillaarshoek is eveneens confessioneel, St,Anthoniepolder daarentegen is bonds; sinds 25 jaar heeft deze gemeente geen predikant, men voelt er ook weinig voor. In St. Anthoniepolder is men sterk bevindelijk en wordt steeds zwaarder. St. Anthoniepolder heeft een J.V. op G.G. (ongeveer 15 leden), die op Zaterdagavond b,v. Ds. Vroegindewey laat komen. Jongeren, die hierin niet meegaan, gaan naar de J.V. in Maasdam. In Maasdam zijn maar enkele gezinnen aangesloten bij de Geref. Gem. van Puttershoek. De Chr. Geref. Kerk is onlangs overgegaan naar de Geref.Gem. Men komt nog wel ~ zij het met zeer kleine groepen – in conventikels bijeen, In Maasdam is alleen een N.H. Kerk. De N.H. Kerk heeft 721 doopleden, waarvan 104 lidmaten. Kerkbezoek: ongeveer 200 ’s morgens en iets minder ’s avonds; een veertigtal gaat aan het Avondmaal. Catechisatie gaat zeer moeizaam; de jeugd heeft weinig interesse. Het is traditie om niet in de kerk te trouwen. Bij het belijdenis doen ontmoet men de reeds genoemde argumenten, Over het algemeen acht men zich onwaardig. Het volgende illustreert de kerkelijke mentaliteit: De plaatselijke predikant zei: ,ik stel voor dat men bij het laatste lied gaat staan.” Eén der
kerkeraadsleden: ,,dan ga ik de kerk uit”; toch werd het een Kerkeraadsbesluit.
De Zondagschool is aangesloten bij de N.Z.V. en bereikt een 100 kinderen van alle gezindten. Men heeft geen geschikte localiteit en houdt daarom ’s morgens en ’s middags twee groepen, De leidsters en leiders zijn niet zelfstandig en min of meer afhankelijk van de hoofdleidster. Van de J.V. gaat weinig uit, de jongelingsvereniging telt 7, de knapenvereniging 15 leden. Vroeger ging deze groep beter, maar is door gebrek aan leiding achteruitgegaan. Ook Cillaarshoek heeft een J.V., die in het bezit is van een bibliotheek.
De meisjesgroep – aangesloten bij het C.J.V.F. – liep van 1942-1952 heel goed. Daarna gingen de oudere meisjes van de vereniging af, ook had men te kampen met gebrek aan leiding. Men is nu met het werk voor de meisjes tot 10 jaar en van 10 – 14 jaar weer begonnen. Er zijn resp. 10 en 4 leden. Een oudere groep is er momenteel niet meer.
Degenen, die de leiding geven aan het jeugdwerk en vaak meer ambitie voor allerlei hebben, krijgen veel werk in andere plaatsen en verhuizen. Omgekeerd verwacht men dat mensen, die van buiten komen, leiding zullen gaan geven aan het jeugdwerk. Br is een vrouwenvereniging met een 15 leden, een mannenvereniging ontbreekt. Degenen, die aan het jeugdwerk deelnemen, zitten ook in de Jonge Kerk. Van de leden is de jongste 22 jaar, de meesten zijn 40 & 50 jaar. In 1938/1939 opgericht is dit vrijwel de enige groep, die sindsdien regel-
matig bij elkaar is gekomen o.l.v. de plaatselijke predikant. Men doet met enige J.K.-ers aan Open Deur-werk; er worden ongeveer 50 exemplaren verspreid.
Vrije tijdsbesteding: Op Zaterdagavond voetbalt men in Maasdam, Rotterdam, ‘s-Gravendeel of Puttershoek. Ook gaan veel jongeren naar Strijen of ‘s-Gravendeel. De voetbalvereniging neemt enerzijds een deel van de jeugd zozeer in beslag, dat men zich voor andere zaken niet interesseert, anderzijds brengt men het niet op om regelmatig op de trainingsavonden te komen.
Uitvoeringen van de verenigingen en bijeenkomsten worden gehouden in het gymnastieklokaal van de Openbare Lagere School. Men ijvert voor een N.H.-verenigingsgebouw, waar grote behoefte aan is. De plaatselijke predikant is bezig geweest geld te verzamelen, verschillende boeren zijn bereid om hieraan bij te dragen. Een handicap hierbij is, dat de gemeente tot dusver geen grond beschikbaar heeft gesteld.
Klik op de afbeelding voor een vergroting
