Dit artikel is gepubliceerd in de Hoeksche Waard Exclusief van december 2018. U kunt dit artikel downloaden in PDF-formaat: 2018-12-hwe-blikkenmuseum
De jacht op nieuwe aanwinsten is het leukst
Blikkenmuseum Stoutjesdijk. Het emaillen bordje naast de voordeur is klein. Dat in tegenstelling tot de verzameling van Peter en Jannie Soutjesdijk, in de loop der jaren verzamelde het echtpaar tussen de 1000 en 2000 lege blikken. Iedereen met interesse mag ze komen bekijken.
Hoe is dit allemaal begonnen?
De vader van Jannie had een prachtig blik in de schuur staan. Een blauw exemplaar van Van Melle’s Toffees, met een vogel erop afgebeeld. Hij gebruikte het blik voor schroefjes en moertjes. Jannie vond dat zonde, heeft het leeg gekieperd en als decoratie in de woonkamer gezet. Toen kwam er een tante op visite. Ik heb er ook nog eentje in het rood, zei ze. Wil je die hebben? De twee blikken hebben jarenlang samen staan pronken.
En de volgende stap was?
Ook andere gasten begonnen blikjes mee te nemen, de collectie begon te groeien. De vader van Peter vond het fantastisch, hij maakte er een sport van om rommelmarkten af te struinen. Vanuit Drenthe kwam hij telkens aan, met bananendozen vol met blikjes. Hij was vroeger sigarenwinkelier in Zeeland, hij vond het dus vooral leuk om nieuwe sigarenblikken te vinden.
In die tijd was er wat makkelijker aan te komen begrijp ik.
Ja. In 1975 zetten we dat eerst blik in de kamer, in de jaren daarna werd het een hype. Het verzamelen werd ineens zeer populair, onze kinderen hebben de dubbele exemplaren verkocht op markten.
Waar laat je al die blikken, in huis?
We woonden toen nog in Oud-Beijerland, in de keuken hebben we extra rekken gemaakt. In 1993 zijn we naar de Zuidzijde verhuisd. Dit is een oude boerderij, dus ook met een mooie schuur erbij. Eerst werd de ene ruimte gevuld, toen de andere. Later is er nog een extra aanbouw gemaakt waar onze cacaoblikken nu staan.
Welke blikken hebben jullie nu in de collectie?
Wij sparen Nederlandse merkblikken. Liefst van voor de oorlog, sommigen tot de jaren zestig. Je moet je ook wel specialiseren, anders worden het er teveel. Wij zijn op een bepaald moment ook de meer recente exemplaren gaan verwijderen uit het museum. Om plaats te maken voor de oude meer zeldzame exemplaren.
De jacht op nieuwe aanwinsten is nu misschien wel het leukst aan jullie hobby.
Zeker! Jannie gaat nog iedere week de kringloopwinkels af. Samen bezoeken we rommelmarkten en beurzen. Jaarlijks vinden we maar een paar blikken die binnen onze collectie passen. Die zetten we dan eerst een paar weken op de keukentafel om er extra van te kunnen genieten.
En zo neemt de kwaliteit van jullie verzameling toe.
Het gangbare hebben we allemaal, we komen dus steeds weer in een andere categorie terecht. We kopen ook wel eens blik dat we al hadden, vanwege de betere kwaliteit.
Hoe weet je welke blikken nog ontbreken in je collectie?
Dat is lastig, er bestaat geen compleet boek over ons verzamelgebied. Bijna ieder middelgroot dorp had zijn eigen blikken, vooral vanwege de sigarenindustrie.
Dat geldt dus ook voor de Hoeksche Waard?
Zeker, al hebben wij nog geen blikken uit de Hoeksche Waardse dorpen kunnen vinden. Van bijvoorbeeld cacao zijn wel meer dan twintig merken bekend, van sigarenmerken werden soms maar één of twee blikjes op de markt gebracht.
Waarom werden de producten eigenlijk in blik verkocht?
Vanwege de houdbaarheid. Maar zeker ook vanwege de exclusiviteit van het product. Thee, cacao, sigaren. Dure producten die een mooie verpakking verdienden. Koffie niet, dat was een gangbaar product. Ook werd het blik gebruikt als verkoopmiddel. Kleine kinderen vergaapten zich aan de etalages gevuld met snoepblikken van Van Melle’s. Om die reden bestaan er ook pepermuntblikken met glazen ruitjes, zodat je kon zien wat er in zat.
En waarom eindigde dat tijdperk?
Er worden nog steeds producten in blikjes verkocht. Maar sigaren werden na de oorlog als snel in kartonnen doosjes aan de man gebracht, dat was goedkoper. Net als thee. En voor cacao kwam er natuurlijk de vacuümverpakking, dat is beter voor de houdbaarheid. Maar de echt mooie blikken, al kun je twisten over smaak, worden tegenwoordig niet meer gemaakt.
Ik zag in jullie museum een blikje van Schiphol sigaren?
Eén van de pronkstukken uit onze verzameling. Dit merk werd gemaakt in Brabant, het art deco blikjes is zeer gewild bij andere verzamelaars. Maar wij doen ‘m niet weg hoor!
Zijn er veel andere verzamelaars in Nederland?
Wat betreft sigarenblikken zo’n zes of zeven, wat betreft cacao zijn er veel verzamelaars actief. Om het overzichtelijk te houden beperken zij zich vaak tot één merk, Droste bijvoorbeeld.
Wat zijn jullie andere pronkstukken?
Uiteraard het blik waar alles mee is begonnen. Maar zeker ook het cacaoblik van Caspar Flick uit Amsterdam. Naar hem zijn de ‘flikkies’ vernoemd, de pastillevormige chocolaatjes. We hebben ook cacaoblikken die op slot kunnen. Het was een kostbaar goedje en het was niet de bedoeling dat de huishoudster voor eigen gebruik iets mee naar huis nam.
Is alles echt of zijn er ook replica’s in omloop?
Er zijn veel replica’s gemaakt. Zo hebben wij een exemplaar uit 1928 van de Olympische Spelen van Amsterdam, en de replica daarvan. Juist die kleinere namaakversie wordt vaak voor de echte aangezien. Wij zien het verschil snel genoeg, meestal meteen aan de deksel of aan de scharnieren, dat waren vroeger andere technieken.
Alles bezitten, is dat het doel?
Nee hoor. Sommige verzamelaars gaan heel ver, want vaak zitten er minieme verschillen in op het oog gelijke blikken. Een extra wolkje hier en een rood kruisje daar, van ons hoeft dat niet persé. We vinden het wel leuk om een serie te bezitten, bijvoorbeeld van 100, 250 en 500 gram.
Welk blik staat bovenaan jullie verlanglijst?
In Oud-Beijerland zat het sigarenmerk Wigari, van Kruijthof. Daar zouden we graag een blikje van willen hebben voor onze verzameling. Maar ook andere oude blikjes van bedrijven uit de Hoeksche waard zijn zeer welkom.
Hoe kunnen mensen met jullie in contact komen?
Op afspraak is onze collectie te bezichtigen. We zijn gevestigd aan de Zuidzijdsedijk 68 te Nieuw-Beijerland, ons telefoonnummer is 0186-662400.
Update 24 juli 2023: [Gezocht, gevonden en geschonken] Bijna 5 jaar geleden schreef ik een artikel over het blikkenmuseum aan de Zuidzijde (nog steeds op afspraak te bezichtigen! 0186-662400) van Peter en Jannie Stoutjesdijk. Ontelbare fraaie blikken staan daar uitgestald, maar er zat nog een hiaat in de collectie. Gezocht: een blikje van Wigari, zo sloot ik het artikel destijds af. Zelf heb ik al die tijd meegezocht en vorig week leidde dat eindelijk tot succes. Vanmorgen heb ik het (onderstaande) blikje geschonken, ‘de heilige graal’ staat nu te pronken tussen de vele soortgenoten. Een bezoekje waard hoor, daar aan de Zuidzijdsedijk!
Eerder publiceerde Marja Visscher in het Hoeksche Waard Magazine over het blikkenmuseum, zie hwmagazine-blikkenmuseum
Fotoserie ‘Blikkenmusem Stoutjesdijk’ – 20 oktober 2018
