Wie helpt? Onderzoek Gerrit de Graaf en Maaike de Graaf-Kruithof

Ik ben nu ongeveer twee jaar in rustig tempo het leven van mijn opa’s en opoes voor mijn kinderen/kleinkinderen in beeld aan het brengen. En daarin draait het om de Hoeksche Waard (Numansdorp/Zuid-Beijerland/Piershil). Grofweg gaat het om opa en opoe De Graaf (en hun gezin), om opa en opoe Kruithof (en hun gezin) en om mijn ouders (en hun gezin, t/m 1946 vertrek naar Den Haag).

Met vriendelijke groet, Frank de Graaf (1956) – fdegraaf@solcon.nl – 06-57145317 

Zie ook:

Wie helpt? Onderzoek Familie De Graaf – Boender

Wie helpt? Onderzoek Familie Kruithof – van Vuuren

Gerrit de Graaf en Maaike de Graaf – Kruithof

Mijn vader Gerrit de Graaf (pa) is geboren in Numansdorp op 3 december 1919. Hij is gedoopt in de Nederlands Hervormde Kerk van Numansdorp op 17 maart 1920. Op 20 mei 1942 is hij op Zuid-Beijerland getrouwd met mijn moeder Maaike Kruithof. Mijn vader is overleden in Oud-Beijerland op 22 mei 2007 (87) en begraven op de algemene begraafplaats van Zuid-Beijerland. Mijn moeder Maaike de Graaf – Kruithof is op 4 januari 1924 op Zuid-Beijerland geboren. Ze is op 17 februari 1924 gedoopt in de toenmalige Hervormde Kerk aan de Dorpsstraat. Ze is overleden op 9 mei 1987 in Den Haag en ook daar begraven.

Vraag 1:

In het doopboek van de Hervormde Kerk van Numansdorp is terug te lezen dat mijn vader Gerrit de Graaf een tweeling was met zijn broer Govert (Goof). Wie kent deze tweeling nog?

Vraag 2:

Na de 7^e klas van de lagere school ging mijn vader Gerrit de Graaf werken ‘bij Speelman’ in de fruitboomgaard’. Dat moet ergens tussen 1931 en 1939 zijn geweest. Kan dat van de naam van Speelman kloppen? Waar was die boomgaard precies. En is deze gerooid na de verzilting als gevolg van de inundatie? Wie weet hier iets over te melden?

Vraag 3:

Mijn vader Gerrit de Graaf staat hier links op de ladder. Het waren in die tijd natuurlijk nog allemaal hoge fruitbomen bij Speelman. Wie herkent de andere man of wie weet meer over de boomgaard?

Vraag 4:

Mijn moeder Maaike Kruithof op een uitsnede van een schoolfoto (omstreeks 1930) op de christelijke lagere school op Zuid-Beijerland. Links vooraan met witte strik mijn moeder Maaike. Rechts bovenaan haar oudere zus Cor Kruithof (later getrouwd met Klaas Snijders). Wie weet nog iets over hen te melden?

Vraag 5:

De laatste foto van mijn moeder Maaike Kruithof op de christelijke lagere school op Zuid-Beijerland. ‘Ter herinnering aan mijn schooljaren’, schrijft ze zelf op de achterkant. Ze was toen 13 jaar en voor verder leren waren geen mogelijkheden. Dus moest ze werk zoeken. Ze kreeg werk in de huishouding op de boerderij van (gemeentesecretaris) P. Vink aan de Oosthoek op Piershil. Wie weet hier nog iets van?

Vraag 6:

Mijn moeder Maaike de Graaf – Kruithof vertelde mij eens dat ze wekelijks tot zaterdagmiddag moest werken in de huishouding bij het gezin Vink. En dat ze dan zaterdagmiddag pas weg mocht als ‘mevrouw’ de daalder (1,50 gulden of rijksdaalder / 2,50 gulden) in het raamkozijn van de keuken bij de achterdeur had gelegd. Wie weet zich nog dergelijke voorbeelden te herinneren?

Vraag 7:

Mijn moeder Maaike Kruithof (rechts) met haar oudere zus Cor Kruithof voor het ouderlijk huis aan de Boendersweg (nu Oranjeweg 76) op Zuid-Beijerland. Wie herinnert zich nog iets over de omstandigheden van dat gezinnetje aan de weg uit die tijd?

Vraag 8:

Mijn moeder Maaike Kruithof (links) (later getrouwd met mijn vader Gerrit de Graaf) als tiener met haar nicht Trijntje Zwijgers (later getrouwd met Toon Weij) (midden) en haar zus Cor Kruithof (rechts) (later getrouwd met Klaas Snijders). Wie weet nog iets over hen te melden?

Vraag 9:

Nog een kiekje van mijn moeder Maaike Kruithof (rechts) met haar iets oudere zus Cor in de boomgaard omstreeks 1940 – 1942. Wie herkent de plek?

Vraag 10:

Een foto van mijn vader Gerrit de Graaf omstreeks 1940 – 1942. Wie herkent deze locatie nog?

Vraag 11:

Mijn vader Gerrit de Graaf moest ‘voor z’n nummer’ in 1938 in militaire dienst. Hij werd geplaatst op de Markiezenhof in Bergen op Zoom. Direct aansluitend moest hij daar blijven vanwege de mobilisatie in september 1939. Hierbij ontving hij zijn oorlogszakboekje. Gingen er nog meer jongens met hem mee in die tijd? Wie weet hier nog iets van?

Vraag 12:

Mijn vader Gerrit de Graaf (2e van links) in 1939 (bij Bergen op Zoom) of in 1940 (bij Delft) als tamboer-hoornblazer. Hij zat met zijn tweelingbroer Goof al ‘bij de muziek’ op Zuid-Beijerland en daarom kreeg hij deze positie. Wie weet hier nog iets over?

Vraag 13:

Mijn vader Gerrit de Graaf (geboren 3 december 1919). Hier in 1939 als tamboer-hoornblazer (met de hoorn op zijn rug). Wie herinnert zich iets uit die tijd daarover?

Vraag 14:

Een wat mij betreft indrukwekkende foto van mijn vader Gerrit de Graaf (rechts met hoorn en trommel) in de mobilisatietijd (opleiding in Bergen op Zoom / Markiezenhof), dus heel kort voor het begin van de oorlog. Mogelijk is deze foto genomen in Delft want daar was hij met zijn 3^e regiment infanterie (6^e divisie) ingekwartierd tot de oorlog uitbrak op 10 mei 1940 in Delft. Ze wisten niet wat hen boven het hoofd hing. Let ook op de bajonetten op de geweren. Pa was toen net (nog geen) 20 jaar oud. Diverse van deze jongens en hun leidinggevende sergeant sneuvelden in die eerste oorlogsdagen bij Delft en werden begraven bij het monument op begraafplaats ‘Jaffa’. Wie weet hier nog iets over te melden?

Vraag 15:

Mijn vader Gerrit en moeder Maaike de Graaf – Kruithof. Het zou een verlovingsfoto kunnen zijn. Of een trouwfoto van 20 mei 1942 kunnen zijn. Ze zouden in koetsjes vanaf het huis van de bruid aan de Boenderweg nar het gemeentehuis op Zuid-Beijerland zijn gereden. Wie weet hierover nog iets aan te vullen in die tijd? Was er sprake van ‘goedkoop groepstrouwen’ en zouden er daarvan nog foto’s zijn?

Vraag 16:

Het trouwboekje van mijn ouders Gerrit en Maaike de Graaf – Kruithof vermeldt duidelijk dat mijn oudste broer Kees (Kornelis) op 31 augustus 1942 en mijn zus Lija (Lijdia) op 18 januari 1944 op Piershil geboren zijn. Wie weet daar nog iets van?

Vraag 17:

Op 3 juli 1942 sluit mijn vader Gerrit de Graaf een brandpolis af. Opvallend is dat dan nog als adres ‘Boendersweg 234’ wordt gebruikt en dus nog niet hun huisje aan op ‘Sluisje’ (Zwartsluisje 1). Extra bijzonder is het huisnummer: Op Boendersweg 233 woonden mijn opa en opoe Kruithof – van Vuuren en het genoemde nummer 234 zou dus een huisje ernaast of erachter kunnen zijn, of een ‘aanbouw’ of achterste gedeelte van het ouderlijk huis (of slechts als verduidelijkend postadres). Maar hier staat tegenover dat mijn vader Gerrit de Graaf (eerder – 1942) of later (?) ‘Piershil, B No 86’ voor zijn woonhuis laat noteren. Dat zou dus het ‘op Sluisje’ kunnen zijn; het huisje waarvan we nu weten dat het Zwartsluisje 1 is (wisselende gemeentegrens Zuid-Beijerland / Piershil). Wie weet iets daarover te melden?

Vraag 18:

Mijn ouders Gerrit de Graaf en Maaike de Graaf – Kruithof op een foto uit de zomer 1951 bij hun vroegere huisje op Zwartsluisje nummer 1. Waarschijnlijk waren ze vanuit Den Haag in die naoorlogse jaren op bezoek bij opa Kornelis en opoe Dirk(s)je de Graaf – Boender en/of opa Jan en opoe Lijdia Kruithof – van Vuuren en poseerden ze nog even voor het huisje waar mijn oudste broer Kees (Kornelis, 1942) en Lija (Lijdia, 1944) geboren zijn. Mijn broer Gert-Jan (Gerrit Jan Mathijs, 1950) ligt in de kinderwagen. Wie weet hier nog iets over te melden?

Vraag 19:

In vergelijk met de bovenstaande foto uit 1951 is goed te zien dat de dijk flink verhoogd is, maar de locatie Zwartsluisje 1 is dus nog terug te vinden. Mijn ouders Gerrit en Maaike de Graaf – Kruithof woonden hier van 20 mei 1942 tot omstreeks de zomer van 1946. Maar het kan ook zijn dat ze er na de inundatie van 1944-1945 niet meer naar terugkeerden. Wie kan hier nog iets over verduidelijken?

Vraag 20:

In 1979 poseerden mijn vader Gerrit en mijn moeder Maaike de Graaf – Kruithof nog een keer voor hun huisje Zwartsluisje 1 waar hun huwelijk startte op 20 februari 1942. Wie weet hier nog iets aan toe te voegen?

Vraag 21:

Zes weken nadat mijn zus Lija (Lijdia) was geboren moesten mijn ouders Gerrit en Maaike de Graaf – Kruithof halsoverkop evacueren als gevolg van het bevel te ontruimen, vanwege de inundatie in februari 1944. Hier een foto vanaf de Kostverlorendijk uit 1944. Hun huis stond op Zwartsluisje 1 op de hoek naar de Kostverlorendijk. Mijn opa en opoe De Graaf – Boender (vanaf de Sluisjesdijk) en mijn opa en opoe Kruithof – van Vuuren (vanaf de Boendersweg) kregen onderdak in Oud-Beijerland. Maar mijn ouders kwamen terecht in Groningen. Wie weet daar nog iets over?

Vraag 22:

De distributiestamkaart van mijn moeder Maaike de Graaf – Kruithof. Na B233 (Boendersweg) wordt hier in 1946 haar adres Isingstraat 153 in Den Haag vermeld. En de distributiestamkaart van mijn vader Gerrit de Graaf. Na het adres B33 (ouderlijk huis van mijn moeder Maaike Kruithof) Boendersweg wordt hier – als beginnend agent van politie – als tijdelijk adres Sneeuwbalstraat 74c vermeld. Mogelijk woonde hij daar tijdelijk in of was het in gebruik als postadres per 21 juni 1946 in de tussentijd na hun terugkeer uit Wehe den Hoorn (Groningen). Wie weet hier nog iets over?

Vraag 23:

Een voorbeeld van een Ausweis. Mijn vader Gerrit de Graaf kreeg kennelijk ook zo’n document. Hij was – werkend in de boomgaard bij Speelman op Zuid-Beijerland – ‘noodzakelijk voor de voedselvoorziening van Nederland’, zo was de redenering. En zo hoefde hij niet naar Duitsland. Echter, toen kwam de inundatie van februari 1944 en moest het jonge gezin halsoverkop vertrekken. Het gezin komt dan terecht in Wehe den Hoorn. Waarom en waarom daar? Werd vanuit Groningen een beroep gedaan op landarbeiders? Hoe kwamen ze daar en gingen er nog meer vanuit Zuid-Beijerland en Piershil heen?

Vraag 24:

En dan duikt desgevraagd in Wehe den Hoorn (gemeente De Marne) deze bijzondere lijst op met daarop de namen van mijn ouders Gerrit de Graaf en Maaike de Graaf – Kruithof, samen met hun zoon Kees en mijn 6-weken oude zus Lija (Lijdia). Waren er nog meer uit de Hoeksche Waard heen en waarom is dit niet breder bekend?

Vraag 25:

Naast de eerder geschreven lijst is er een aangepaste getypte lijst vanuit Wehe den Hoorn met een tweede verblijfadres. Op de lijst de namen van mijn ouders Gerrit en Maaike de Graaf – Kruithof met hun oudste twee kinderen. Wie weet hier nog iets over aan te vullen?

Vraag 26:

Een geschiedkundig interessant document vanuit Wehe den Hoorn, zo lijkt mij. In relatie met de inundatie van de Hoeksche Waard in februari 1944. Wie weet er nog verder wat over?

Vraag 27:

Het 1e tijdelijke adres van mijn ouders Gerrit en Maaike de Graaf – Kruithof – B86 in Wehe den Hoorn – is ten tijde van de straatnaamgeving omgezet in adres Kerkstraat 16 te Wehe den Hoorn. Het 2e meer definitieve adres B152 in Wehe den Hoorn is omgezet in Dr. G. Redekerstraat 8 te Wehe den Hoorn (nu: Gemeente De Marne). Hoe moet dat voor hen zijn geweest? Zo ver van huis. En hoe ging het met hun ouders in de Hoeksche Waard op hun tijdelijke adressen in Oud-Beijerland? Was er contact mogelijk? Wat is daar nog over bekend? En, hoe en wanneer kwamen ze terug in de Hoeksche Waard en bij wie in huis? Of in hun eigen huisje op Zwartsluisje 1?

Vraag 28:

Uit deze kwitantie zou kunnen blijken dat mijn vader Gerrit de Graaf en mijn moeder Maaike de Graaf-Kruithof op 3 juli 1946 met hun zoon Kees en hun dochtertje Lija weer (tijdelijk) op Zuid-Beijerland terug zijn, maar het kan ook een tijdelijk ‘postadres’ zijn geweest. Wie weet hier nog iets over te duiden?