Dit artikel is gepubliceerd in de Hoeksche Waard Exclusief van 16 november 2021 (website HWE). U kunt dit artikel downloaden in PDF-formaat: HWE-Canon HW-16nov2021
Zesentwintig auteurs schreven De Canon van de Hoeksche Waard
Een historische teamprestatie
Het boek De Canon van de Hoeksche Waard is gereed en afgelopen donderdag feestelijk gepresenteerd. Tijd dus voor een gesprek met de redacteuren Willy Spaan en Rein van der Waal. Naast hun redactiewerk schreven ze zelf ook mee aan wat nu al als standaardwerk van onze Hoeksche Waardse geschiedenis wordt aangemerkt. ,,Bijna vijf jaar lang had ik vrijwel dagelijks contact met Rein. We zijn er zo intensief mee bezig geweest. Het gebeurde wel eens dat ik zelfs tegen mijn eigen man Rein zei”.
Hoe is het idee ontstaan om deze canon te schrijven?
De vorige directeur van het museum Hoeksche Waard, Belle van den Berg, opperde in 2016 het idee. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het museum in 2018 werden 50 bijzondere objecten uit de geschiedenis van de Hoeksche Waard tentoongesteld. Maar een boek is heel ander verhaal natuurlijk. We hoorden ook regelmatig de vraag of er een boek bestaat over de gehele geschiedenis van de Hoeksche Waard. Die behoefte is gecombineerd met het idee om, gebaseerd op de Canon van Nederland uit 2006, in vijftig vensters de belangrijkste gebeurtenissen, personen en ontwikkelingen in de Hoeksche Waard te beschrijven.
Willy Spaan en Rein van der Waal
En jullie hebben die uitdaging aangenomen.
Wij hebben samen ook aan het oorlogsboek (Oorlog in de Hoeksche Waard 1940-1945) gewerkt, en die samenwerking verliep heel goed. We hebben beiden een ruime redactionele ervaring en wij hebben aangegeven dit wel aan te durven.
Jullie hebben er bijna 5 jaar aan gewerkt. Was dat de bedoeling?
We hadden oorspronkelijk de hoop dat het sneller kon. Maar je moet een auteur ook de ruimte geven om te broeden. Daarna ontstaat een proces om overeenstemming te bereiken over de inhoud. Er ging geen dag voorbij dat we niet een mailbox vol hadden. We vonden het niet bezwaarlijk dat het zo lang heeft geduurd, het kwam de kwaliteit zeer ten goede. In het museum werd regelmatig gevraagd of het boek ooit gereed zou komen; wij hebben daar nooit aan getwijfeld.
En hebben jullie er ook nog plezier aan beleefd?
Een volmondig ja. We zijn blij dat het nu achter de rug is, maar we hebben nooit met tegenzin aan dit boek gewerkt. We hebben getracht om het toch onbezoldigde werk van alle auteurs zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen. Het laatste woord was altijd voor de schrijver. Dat het wat langer duurde gaf ook meer lucht. Sommige auteurs begonnen pas na twee of drie jaar te schrijven. Gelukkig maar; stel je toch eens voor dat ze hun werk gelijktijdig hadden ingeleverd!
Binnen welke periode vallen de vijftig vensters?
Het oorspronkelijke idee was vanaf de prehistorie tot het ontstaan van de Gemeente Hoeksche Waard in 2019. Doordat het allemaal langer duurde dan de bedoeling was hebben we diverse actuele gebeurtenissen nog kunnen toevoegen. Een foto van een sporter met een mondkapje tijdens de Olympiade in Japan konden we niet laten lopen uiteraard.
Het boek is bedoeld voor iedereen?
Zeker. Er is veel geschreven over onze historie, maar verspreid over vele oude boekjes. Dat spreekt jongeren niet aan. Na 2006 werd de canon een nieuw boekengenre in Nederland, bedoeld voor een breed publiek. Niet zozeer educatief bedoeld, al kunnen docenten in de Hoeksche Waard met behulp van dit boek bepaalde thema’s uit onze regionale geschiedenis koppelen aan lessen in maatschappijleer, aardrijkskunde, economie en kunst. Dat spreekt aan.
Wat opvalt zijn de fraaie illustraties in het boek.
We hebben iedere schrijver gevraagd welke foto’s zij in hun venster wilden. Na overeenstemming over de te gebruiken foto’s en onderschriften gingen de exemplaren naar onze beeldredactie, bestaande uit Dini Heijden en Gonnie Nibbering. Naast het verzorgen van de juiste resolutie en de beeldrechten deden ze ook onderzoek en suggesties voor aanvullend fotomateriaal.
Zijn jullie tevreden over het eindresultaat?
Wanneer je aan zoiets begint weet je niet precies hoe het er uit zal gaan zien, dat heeft ook met voortschrijdend inzicht te maken. Er staan verrassende vondsten in het boek, echte ontdekkingen van de auteurs. Gaandeweg leer je ook veel over vormgeving. We hebben de grafisch vormgever, Dennis Happé uit Oud-Beijerland, vrij spel gegeven. Hij heeft het goed gedaan, we zijn erg tevreden.
Naast jullie redactiewerk hebben jullie zelf ook vensters geschreven. Rein drie, Willy zelfs 17.
Sommige vensters wilden we graag zelf schrijven, in andere gevallen was er geen auteur beschikbaar. Maar we willen graag benadrukken dat hier sprake is van een teamprestatie. Zonder alle medewerkers, liefst 26 auteurs werkten mee aan dit project, was dit nooit tot stand gekomen. We zijn ook veel dank verschuldigd aan de genoemde beeldredactie, corrector Frits Ordelman en de fotografe van het museum Wilma Kapoen.
De Canon van Nederland is ooit herzien. Gaat dat ook gebeuren met dit boek?
Geschiedenis leeft. Een verhaal kan altijd weer een slag beter. In het boek nodigen we lezers ook uit om te verdiepen waar mogelijk. Vervolgpublicaties n.a.v. dit boek juichen we toe. Een canon is ook nooit compleet, eigenlijk kun je over ieder venster een compleet boek schrijven. Maar wij doen dat niet meer hoor, haha.
Boek bestellen
Spaan, Willy & Rein van der Waal (red.), De Canon van de Hoeksche Waard:50 vensters op de eilandgeschiedenis, uitgave Museum Hoeksche Waard 2021. 376 pagina’s, 500 illustraties, verkoopprijs € 29,90. Het boek ligt te koop in Museum HW in Heinenoord en in alle boekhandels, musea en bezoekerscentra in de Hoeksche Waard en omgeving.
De auteurs op de foto
De auteurs op de foto zijn: Harry Aardoom, Conno Bochoven, Simon M. Brand, Loek Dekker, Els van Gemeren, Gerda den Hartog, Johan ’t Hooft, Jo Kolf, Wim Kees Makkenze, Arjan Nobel, Peter Pot, Jeroen Ras, Arco van de Ree, Jan Robbemond, Gert Schilperoort, Jan Paul van der Spek, Frans van der Straaten, Will van Velsen, Dingenus van de Vrie, Gerda van Wageningen, René van Wilgen, Alex van der Woel, Jan Zevenbergen en de beide redacteuren Willy Spaan en Rein van der Waal (foto: Pauline van Driel).
