Bij de oprichting van het kadaster en de voorbereidingen daarvan, vanaf 1820, werden leggers (artikelen) gemaakt met metingen en beschrijvingen van het al het bezit. De geschiedenis van de huidige percelen Kade 12, 14 en 16 gaat helemaal terug naar de kadastrale start van het dorp Piershil, zoals beschreven in leggerartikel nummer 2 (nummer 1 gaat over enkele weilanden). Leggerartikel 2 vormt dus de oudste kadastrale beschrijving van vastgoed in Piershil.
Uitsnede Minuutplan Piershil
Ook werd voor Piershil een verzamelplan (overzichtskaart) met bijbehorende minuutplans gemaakt. De huidige percelen Kade 12 en 14 staan aangegeven als 407, bestaande uit bebouwing en een stuk grond.
Als eerste eigenaar van het bezit van de huidige percelen Kade 12, 14 en 16 staat omstreeks 1820 vermeld de rentenierster Geertrui van den Berg, als weduwe van Gillis Wilmart. Gillis en Geertje van Bergen (zoals Geertui in officiële stukken ook wordt genoemd) waren op 5 mei 1776 in Piershil gehuwd. Deze Gillis, we noemen hem even Gillis jr., was de zoon van de Piershilse chirurgijn Gillis Wilmart (1706-1763) en Elisabeth Jabobs Mast. Gillis jr. was schout, secretaris, rentmeester en gerechtsbode in Piershil. Na zijn overlijden kwam het bezit dus in handen van zijn weduwe, zoals opgetekend in leggerartikel 2. Het ging om liefst 15 percelen met een totale oppervlakte van ruim 13 hectare. Voor deze geschiedschrijving zijn deze percelen van belang: Het dorp 407 (huis en erf) van 3,40 are en Het dorp 408 van 3,70 are.
Na het overlijden van Geertje (Geertrui) op 12 maart 1828 kwamen de twee percelen A407 en A408 in het bezit van Gijsbert van der Sluis (1795-1855), zoals opgetekend in leggerartikel 107 en later (na uitbreiding van zijn bezit) in leggerartikel 269. Zijn beroep was arbeider, hij was gehuwd te Piershil met Bastiaantje Groeneweg.
Na het overlijden van Gijsbert in 1855 kwamen de twee percelen A407 en A408 in het bezit van de vlasser Pieter Bokhout (1821-1907), hij was gehuwd met Pietertje Verhagen (1826-1910). Zij verkochten hun bezit in 1884 aan één van hun zoons: de schoenmaker Gerrit Bokhout. Het huis werd in leggerartikel 340 inmiddels aangeduid als Havenkant 48, terwijl de percelen nog steeds A407 (huis, erf) en A408 (tuin) werden genoemd.
Op onderstaande ansichtkaart is het genoemde huis helemaal links te zien. Schuin ervoor staat een nieuw huis, gebouwd in 1910. Het werd gebouwd voor de erfgename Pietertje Maria Bokhout (1882-1963), sinds 12 juni 1907 getrouwd met Arie Groenenberg (1882-1966). Arie was net als zijn schoonvader schoenmaker van beroep. Het nieuwe pand dat we hier zien bestond daarom uit woonruimte en een atelier. In leggerartikel 771 wordt op de oorspronkelijke oppervlakte van 3,40 are (perceel A407) voor het eerst gesproken over 2 huizen en een erf. Ze worden daarna als volgt kadastraal samengevoegd met perceel A408 (tuin, 3,70 are) en vervolgens weer gesplitst in A1079 (huis en erf, 1,00 are) en A1080 (huis en erf, 6,10 are).
Ansichtkaart Kaai – 1910
Helemaal links Havenkant 48, daarnaast staat het nieuwe pand van schoenmaker Arie Groenenberg. Zie ook 1910 – Gemeentelijke vuilnisbak.
Van het perceel A1080 werd 3,70 are grond verkocht aan de schipper T.J. Stok, deze liet in 1912 een huis bouwen op deze grond (zie 1912 – Kade 16).
In 1930 verkocht Arie Groenenberg zijn schoenmakerij aan Rook Heikoop, zie 1930-2003 – De winkel en schoenmakerij van Heikoop. Vervolgens vonden er 1931 ingrijpende wijzigingen plaats, in het leggerartikel omschreven als vereniging, splitsing, gedeeltelijke verbouw en gedeeltelijke nieuwbouw. Het oudste kleine huisje (Havenkant 48) werd afgebroken en het uit 1910 daterende pand werd helemaal verbouwd, vernieuwd en verbreed, en opgesplitst in twee percelen.
Perceel A1263 (Kade 12) werd woonhuis, postkantoor en tuin van de familie Groenenberg, met een oppervlakte van 1,70 are. De westelijke kant, perceel A1262 (Kade 14, zie 1954 – Kade 14) werd het woonhuis met atelier en de tuin van de familie Heikoop, met een oppervlakte van 1,71 are.
Foto ‘Een langgerekt pand’ – 1932
Op deze foto zien we de nieuwe situatie, links Heikoop en rechts Groenenberg. Het langgerekte pand werd zo in 1931 opgeleverd.
Arie Groenenberg werd in zijn verbouwde huis annex postkantoor (Kade 12) beheerder van het P.T.T.-postkantoor. Had ook diverse andere functies, zoals schipper, havenmeester, sluiswachter en postbode (zie ook 1929 – De demping van de molhaven).
Zijn dochter Suus nam het in 1952 van hem over. Dit duurde tot 1973 (zie 1973 – Afscheid van Suus Groenenberg), na haar pensioen verhuisde het postkantoor naar de Voorstraat. Aan het pand Kade 12, tegenwoordig kadastraal aangeduid als C6 (1,70 are), vonden in 1936 nog een gedeeltelijke vernieuwing plaats en een verbouwing in 1960.
Foto’s ‘Postkantoor aan de Kade’ – 1935, 1943 en 1972
Op deze foto van omstreeks 1935 zien we dat de Kade is voorzien van een telegraafpaal, bedoeld voor het postkantoor uiteraard.
Op deze foto zien we de draden vanaf het postkantoor naar de telegraafpaal lopen. De meisjes op de slede zijn Annie Bakker (links) en Jannie Groenenberg (Ldr).
Deze foto werd gemaakt in 1972, we zien de Post en Spaarbank op de Kade. Boven de entree is ook nog het veiligheidshek aanwezig.
Foto’s van 1930 tot 1950
1930 – In het midden is het huis met werkplaats van de wagenmaker D. de Man te zien. Het postkantoor links was toen al herkenbaar aan de (rode) brievenbus aan de muur, en aan het houten fietsenrek onder de ramen.
1950 – Het huis met de werkplaats van wagenmaker D. de Man is afgebroken en op die plaats staat het huis van de familie Bakker, uiterst rechts. Het huis daarnaast, van de familie Groenenberg, is verbouwd tot postkantoor en de schoenmakerij behoort thans bij het volgende huis, bewoond door de familie R. Heikoop. De drie kinderen staan bij de sluis, daar ziet men ook een stukje van de oprit naar de Sluisjesdijk. Hoewel het water hoog staat was er geen reden voor paniek. Het water staat niet eens tegen de huizen aan en ook de vloedborden zijn niet aangebracht. Na een flinke overstroming in 1916 werden alle deuren en sloppen aan de Molendijk en Sluisjesdijk voorzien van gleuven en vloedplanken. In tijd van nood konden de vloedplanken snel geplaatst worden. Zie ook 1955 – Het kunnen omgaan met hoog water.
Foto ‘Blik op Kade 12 en 14’ – 1994
Foto ‘Sporen uit het verleden’ – 7 februari 2025
De entreegang voor clientèle is rechts nog altijd waarneembaar, de voordeur van het is huis is nu toegankelijk via een nis. Aan de zijkant van het huis, bij de bovenramen, zijn de sporen van de verbouwing, de scheiding tussen oud en nieuw, ook goed waarneembaar. Vanaf 1983 is het huis in bezit gekomen van de fam. A. Groenenberg. Arie is de kleinzoon van de schoenmaker (en latere P.T.T.-beambte).
Foto ‘Huis ,schoenmakerij en postkantoor’ – 1931
Op deze foto van omstreeks 1931 zien we Kade 14 als woonhuis (links) en schoenmakerij (deur rechts). De volgende deur rechts is van Kade 12, dat pand is verbouwd vanwege de postkantoorfunctie.
