Bij de oprichting van het kadaster en de voorbereidingen daarvan, vanaf 1820, werden leggers (artikelen) gemaakt met metingen en beschrijvingen van het al het bezit. De geschiedenis van de huidige percelen Kade 12, 14 en 16 gaat helemaal terug naar de kadastrale start van het dorp Piershil, zoals beschreven in leggerartikel nummer 2 (nummer 1 gaat over enkele weilanden). Leggerartikel 2 vormt dus de oudste kadastrale beschrijving van vastgoed in Piershil.
Uitsnede Minuutplan Piershil
Ook werd voor Piershil een verzamelplan (overzichtskaart) met bijbehorende minuutplans gemaakt. De huidige percelen Kade 12 en 14 staan aangegeven als 407, bestaande uit bebouwing en een stuk grond.
Als eerste eigenaar van het bezit van de huidige percelen Kade 12, 14 en 16 staat omstreeks 1820 vermeld de rentenierster Geertrui van den Berg, als weduwe van Gillis Wilmart. Gillis en Geertje van Bergen (zoals Geertui in officiële stukken ook wordt genoemd) waren op 5 mei 1776 in Piershil gehuwd. Deze Gillis, we noemen hem even Gillis jr., was de zoon van de Piershilse chirurgijn Gillis Wilmart (1706-1763) en Elisabeth Jabobs Mast. Gillis jr. was schout, secretaris, rentmeester en gerechtsbode in Piershil. Na zijn overlijden kwam het bezit dus in handen van zijn weduwe, zoals opgetekend in leggerartikel 2. Het ging om liefst 15 percelen met een totale oppervlakte van ruim 13 hectare. Voor deze geschiedschrijving zijn deze percelen van belang: Het dorp 407 (huis en erf) van 3,40 are en Het dorp 408 van 3,70 are.
Na het overlijden van Geertje (Geertrui) op 12 maart 1828 kwamen de twee percelen A407 en A408 in het bezit van Gijsbert van der Sluis (1795-1855), zoals opgetekend in leggerartikel 107 en later (na uitbreiding van zijn bezit) in leggerartikel 269. Zijn beroep was arbeider, hij was gehuwd te Piershil met Bastiaantje Groeneweg.
Na het overlijden van Gijsbert in 1855 kwamen de twee percelen A407 en A408 in het bezit van de vlasser Pieter Bokhout (1821-1907), hij was gehuwd met Pietertje Verhagen (1826-1910). Zij verkochten hun bezit in 1884 aan één van hun zoons: de schoenmaker Gerrit Bokhout. Het huis werd in leggerartikel 340 inmiddels aangeduid als Havenkant 48, terwijl de percelen nog steeds A407 (huis, erf) en A408 (tuin) werden genoemd. Op onderstaande ansichtkaart is het genoemde huis helemaal links te zien.
Ansichtkaart Kaai – 1910
Helemaal links Havenkant 48, daarnaast staat het nieuwe pand van schoenmaker Arie Groenenberg (1882-1966), gebouwd in 1910 (zie ook 1910 – Gemeentelijke vuilnisbak). Hij was gehuwd sinds 12 juni 1907 met erfgename Pietertje Maria Bokhout (1882-1963). Arie was net als zijn schoonvader schoenmaker van beroep. Het nieuwe pand dat we hier zien bestond daarom uit woonruimte (de twee ramen rechts van de deur) en een atelier (het raam links van de deur).
Van het perceel A1080 werd 3,70 are grond verkocht aan de schipper T.J. Stok, deze liet in 1912 een huis bouwen op deze grond (zie 1912 – Kade 16).
In leggerartikel 771 wordt op de oorspronkelijke oppervlakte van 3,40 are (perceel A407) voor het eerst gesproken over 2 huizen en een erf. Ze worden daarna als volgt kadastraal samengevoegd met perceel A408 (tuin, 3,70 are) en vervolgens weer gesplitst in A1079 (huis en erf, 1,00 are) en A1080 (huis en erf, 6,10 are).
Bij deze gelegenheid werd het oude huisje linksachter afgebroken en werd het nieuwe pand breder gemaakt. Rechts bleef alles bij het oude, links werd een nieuw huisje aangebouwd.
Foto ‘Het pand is breder gemaakt’ – omstreeks 1921
Schoenmaker Arie Groenenberg, in de deuropening zijn echtgenote. Links staat zoontje Gerrit, in de deuropening zoontje Maarten (geboren in 1919).
In 1930 verkocht Arie Groenenberg zijn schoenmakerij aan Rook Heikoop, zie 1930-2003 – De winkel en schoenmakerij van Heikoop. Vervolgens vonden er 1931 ingrijpende wijzigingen plaats, in het leggerartikel omschreven als vereniging, splitsing, gedeeltelijke verbouw en gedeeltelijke nieuwbouw.
Het atelier van schoenmaker Groenenberg (middelste raam) werd onderdeel van de linker woning. Zo kreeg de familie Heikoop woonruimte en Rook Heikoop een atelier voor zijn werkzaamheden. In de woning rechts, vanaf de centrale voordeur kwam, naast woonruimte en een dakkapel, ook kantoorruimte voor het nieuwe postkantoor van Piershil.
Perceel A1263 (Kade 12) werd woonhuis, postkantoor en tuin van de familie Groenenberg, met een oppervlakte van 1,70 are. De westelijke kant, perceel A1262 (Kade 14, zie 1954 – Kade 14) werd het woonhuis met atelier en de tuin van de familie Heikoop, met een oppervlakte van 1,71 are.
Ten behoeve van toegang tot het atelier van Rook Heikoop werd daarna nog een extra deur in de voorgevel aangebracht.
Foto’s ‘Een extra deur in de gevel’ – omstreeks 1932
Hier zien we de rechterzijde van het pand, met naast de twee ramen een toegangsdeur voor het woonhuis en een toegangsdeur voor het postkantoor (rechts). Uiterst links is nog net de nieuwe toegangsdeur van Rook Heikoop te zien, met daarbij een reclamebord van de schoenmakerij.
De nieuwe situatie met vier toegangsdeuren in de gevel. Onder de witte dakgoot de twee voordeuren van Kade 12, en links drie raampartijen en twee voordeuren van Kade 14.
Omstreeks 1932, met vier toegangsdeuren in de gevel.
Foto ‘Nooduitgang in het pand’ – omstreeks 1935
In 1935 werd een nooduitgang voor het postkantoor aangebracht. Deze kwam uit op het dak van de entree, de balustrade is goed waarneembaar.
Arie Groenenberg werd in zijn verbouwde huis annex postkantoor (Kade 12) beheerder van het P.T.T.-postkantoor. Had ook diverse andere functies, zoals schipper, havenmeester, sluiswachter en postbode (zie ook 1929 – De demping van de molhaven).
Foto ‘Arie Groenenberg bij het portkantoor’ – 1960
Op deze foto zien we Arie Groenenberg bij de entree van het postkantoor. Bij een verbouwing in 1959 werd o.a. de dubbele raampartij vervangen door een groot raam. De gevel van Kade 14 (links) werd enkele jaren daarvoor al ingrijpend gewijzigd. In de nis hangen de openingstijden, boven de brievenbus het emaillen PTT-bord.
Zo zagen de PTT-borden aan de gevel er destijds uit.
Zijn dochter Suus nam het in 1952 van hem over. Dit duurde tot 1973 (zie 1973 – Afscheid van Suus Groenenberg), na haar pensioen verhuisde het postkantoor naar de Voorstraat. Het pand Kade 12 staat tegenwoordig kadastraal aangeduid als C6 (1,70 are).
Foto’s ‘Postkantoor aan de Kade’ – 1935, 1943 en 1972
Op deze foto van omstreeks 1935 zien we dat de Kade is voorzien van een telegraafpaal, bedoeld voor het postkantoor uiteraard.
Op deze foto zien we de draden vanaf het postkantoor naar de telegraafpaal lopen. De meisjes op de slede zijn Annie Bakker (links) en Jannie Groenenberg (Ldr).
Deze foto werd gemaakt in 1972, we zien de Post en Spaarbank op de Kade. Boven de entree is ook de veiligheidsbalustrade nog aanwezig.
Foto’s van 1932 tot 1950
1932 – Zicht op het langgerekte pand Kade 14 en 12. Rechts het huis van de familie Groenenberg, verbouwd tot postkantoor. Links de schoenmakerij en het woonhuis, bewoond door de familie R. Heikoop. Hoewel het water hoog staat was er geen reden voor paniek. Het water staat niet eens tegen de huizen aan en ook de vloedborden zijn niet aangebracht. Na een flinke overstroming in 1916 werden alle deuren en sloppen aan de Molendijk en Sluisjesdijk voorzien van gleuven en vloedplanken. In tijd van nood konden de vloedplanken snel geplaatst worden. Zie ook 1955 – Het kunnen omgaan met hoog water.
Foto’s ‘Blik op Kade 12’ – 1989
Foto ‘Blik op Kade 12 en 14’ – 1994
Foto ‘Sporen uit het verleden’ – 7 februari 2025
De entreegang voor clientèle is rechts nog altijd waarneembaar, maar niet meer toegankelijk. De voordeur van het is huis (links) is nu toegankelijk via een nis. Aan de zijkant van het huis, bij de bovenramen, zijn de sporen van de verbouwing, de scheiding tussen oud en nieuw, ook goed waarneembaar. Vanaf 1983 is het huis in bezit gekomen van de fam. Arie Groenenberg. Arie is de kleinzoon van de schoenmaker en latere P.T.T.-beambte met dezelfde naam.
Foto ‘Blik op Kade 12 en 14’ – 22 juni 2024
Deze foto is afkomstig uit deze serie: 2024 – Fotoserie Kade en haven
